yamahdi

چرا در آيات قرآن كريم، عذاب «اليم» براي منافقان و عذاب «عظيم» براي كافران بيان شده است؟

پاسخ
«أليم» به معناي «مؤلم» (=دردناك)، 72 بار در قرآن به شكلهاي مختلف «أليم» و «الأليم» و «أليماً» آمده است كه در اين موارد 70 مرتبه وصف براي عذاب قرار گرفته است، و در برخي از آيات، وصف عذاب منافقين قرار گرفته است؛ مانند: و لهم عذاب اليم بما كانوا يكذبون، … و براي آنان (منافقان) به‌خاطر دروغگوئي آنان عذابي دردناك است(بقره/10). و منهم الذين يؤذون النبي… لهم عذاب اليم، و از منافقان كساني‌اند كه پيامبر را مي‌آزارند… براي آنان است عذابي دردناك (توبه/61. الذين يلمزون المطوّعين من المؤمنين في الصدقات… و لهم عذاب اليم، آن كساني [از منافقين] كه از انفاق كنندگان از مؤمنين كه انفاقهاي مستحبي مي‌كنند، عيب‌جوئي مي‌كنند… و براي آنان است عذابي دردناك(توبه/79).

اما «اليم» در برخي از آيات وصف عذاب كافران نيز قرار گرفته است؛ مانند:…و للكافرين عذاب اليم،… و براي كافران است عذابي دردناك(بقره/104). …ليمسّ الذين كفروا منهم عذاب اليم، … آنان را كه كفر ورزيدند عذابي دردناك خواهد رسيد(مائده/73). … و بشّر الذين كفروا بعذابٍ اليم،… و مژده بده به كساني كه كافر شدند به عذاب دردناك(توبه/3). …و للكافرين عذاب اليم،…. و براي كافران عذابي دردناك است(مجادله/4). و گاه وصف عذاب تعدي كنندگان از قانون قصاص واقع شده؛ مانند: يا ايها الذين آمنوا كتب عليكم القصاص… فمن اعتدي بعد ذالك فله عذاب اليم، اي كساني كه ايمان آورده‌ايد بر شما حكم قصاص واجب شده… پس هركس از اين حكم تجاوز كند، براي او است عذابي دردناك…. (بقره/178).

واژة «عظيم» به معناي بزرگ، 107 بار در قرآن (به صورت عظيم و عظيماً) آمده است كه در بسياري از موارد، وصف عذاب واقع شده، كه در برخي از آن موارد، وصف عذاب منافقين قرار گرفته است؛ مانند: و ممن حولكم من الاعراب منافقون و من اهل المدينه مردوا علي النفاق… ثم يردون الي عذاب عظيم، از ميان اعراب باديه نشين كه اطراف شما هستند، جمعي منافقند و از اهل مدينه [نيز] گروهي سخت به نفاق پاي‌بندند… سپس به سوي مجازات بزرگي [در قيامت]‌ فرستاده مي‌شوند(توبه/101). ان الذين جاؤا بالإفك عُصبة منكم… و الذي تولي كبره منهم له عذاب عظيم، آن عده [از منافقان] كه آن تهمت بزرگ را عنوان كردند، گروهي از شما بودند… و از آنان، كسي كه بخش مهمي از آن تهمت را بر عهده داشت، عذاب بزرگي براي او است(نور/11). و در برخي از موارد وصف عذاب كافران آمده است.

با سير اجمالي درمي‌يابيم كه اين دو «اليم و عظيم» همانند ديگر اوصاف عذاب، براي بيان شدت عذابهاي آخرت است، همان‌گونه كه وصفِ عذاب به «مهين» (=خواركننده)‌ نيز اين چنين است. مثلاً در مورد عذاب كافران آمده است: …و للكافرين عذاب مهين، و براي كافران عذابي خوار كننده است(مجادله/5). و در عذاب منافقان نيز مي‌خوانيم: اتخذوا ايمانهم جنة فصدّوا عن سبيل الله فلهم عذاب مهين، آنها سوگند خود را سپري قرار دادند و مردم را از راه خدا باز داشتند. پس براي آنان عذابي خوار كننده است(مجادله/16).

بنابراين، گرچه عذاب منافقان سخت‌تر از عذاب كافران است؛ چراكه خداوند مي‌فرمايد: ان المنافقين في الدرك الاسفل من النار، منافقان در پس ترين جايگاه جهنم قرار دارند…(نساء/145). اما در اوصاف عذاب، بين عذاب كافران و منافقان تفاوتي وجود ندارد، و اوصاف «اليم»، «عظيم»، «مهين» و… در عذاب‌هاي هردو گروه به كار رفته است.

منبع:

عذاب اليم براي منافقان و عذاب عظيم براي كافران

منبع: دفتر پاسخ به پرسشهای قرآنی مرکز آموزش تخصصی تفسیر و علوم قرآن حوزه علمیه قم، تاریخ انتشار : 1393/12/7 

وَ قَرْنَ فِی بُیُوتِكُنَّ وَ لا تَبَرَّجْنَ تَبَرُّجَ الْجاهِلِیَّةِ الاولى‏

و در خانه ‏هاى خود قرار گیرید و همچون دوران جاهلیّتِ نخستین، با خودآرایى ظاهر نشوید (و زینت‏هاى خود را آشكار نكنید)
 

جاهلیّتِ اولى نشان دهنده‏ ى ظهور جاهلیّت دیگری است كه ما امروز اونو می بینیم. در حدیث هم آمده است:

«ستكون الجاهلیة الاخرى» به زودى جاهلیّت دیگرى فرا می ‏رسد.

اگر در جاهلیّت آن روز دختر را زنده به گور می ‏كردند، امروز با سقط جنین، هم دختر را نابود می‏كنند، هم پسر را.

اگر در جاهلیّت آن روز قتل و آدم كشى وجود داشت، امروز در جنگ‏ هاى بزرگ و جهانى كشتارهاى میلیونى انجام می‏ گیرد.
جاهلیّت آن روز مدرسه نبود و جنایت انجام می ‏گرفت، امروز با وجود هزاران دانشگاه، مهم‏ترین حقوق انسان‏ها پایمال می ‏شود،و مراکز آموزشیی وجود دارد تا افرادی پرورش دهند ومثل شهید روشن را غوطه وردر خون کنند.

در جاهلیّت آن روز فساد و زنا جرم بود؛ امّا امروز در مترقی ‏ترین كشورهاى جهان همجنس بازى قانونى است.

برگرفته از :

https://www.tebyan.net

👇👇👇
♨️سوال:
🔰چرا خداوند ما را امتحان می کند؟ مگر به سرنوشت ما علم ندارد؟
✍️ پاسخ:
✅ما معتقدیم خداوند علم مطلق دارد و برای آنکه از سرنوشت امتحان آگاه شود لازم نیست امتحانی برگزار کند تا به نتیجه آن آزمون و امتحان اطلاع پیدا کند، اما آیا می توان گفت حال که نتیجه آزمایش از اول معلوم است چرا باید آزمایش و امتحان کرد و چرا دنیا را سرای آزمون خوانده‏ اند؟
🔹آیا فلسفه و حکمت آزمون و امتحان همیشه آن است که بخواهیم نتیجه آن را ملاحظه کنیم؟ آیا نمی توان اهداف بلندتر وبالاتری برای برگزاری یک آزمون وامتحان تصور کرد؟
🔹به نظر ما این طور نیست. بلکه گاهی پیدا شدن صحنه آزمایش و امتحان و سربلند بیرون آمدن و موفقیت امتحان دهندگان، به خودی خود امری مطلوب و زیبا است. اگر خداوند، قادر مطلق، عالم مطلق و فضل او بی نهایت است ،باید زیباترین و کامل‏ترین جهان را خلق کند . زیباترین وجود و کامل‌ترین جهان، دنیایی است که موجودی با اختیار خود در عرصه‏های سخت امتحان در حالی که عشق به خدای نادیده می‏ورزد (برخلاف ملائکه که شرایط دیگر دارند) صحنه ‏های زیبایی از عشق به معشوق را خلق کند.
🔹 این نکته همان است که فلاسفه از آن به نظام احسن تعبیر می‏کنند.
🔹 نکته مهم تر در پاسخ به سؤال آن است که گاهی امتحان و آزمون نه برای پی بردن به نتیجه آزمایش بلکه برای به کمال رسیدن امتحان دهنده انجام می‏ پذیرد.
🔹 اصلاً فلسفه و حکمت امتحان آن است که شخص در ضمن آزمون، کامل تر شود (نظیر آزمون‌هایی که برخی مؤسسات قبل از برگزاری کنکور دارند). اگر دقت کنید این نکته با نکته قبلی کاملاً قابل جمع است.
🔹کمال و ماهیت انسان به گونه ای است که در سایه آزمون های جهان هستی و سختی‌ها، مشکلات و حوادثی که برای او اتفاق می افتد و چگونگی برخوردش با این حوادث و آزمون‌ها، استعدادهای بالقوه اش به صورت بالفعل درآمده، راه سعادت و شقاوت خود را تعیین می‌نماید. اصولاً صحنه زندگی چیزی جز آزمون و آزمایش نیست.
🔹در واقع اگر چه خداوند به احوال تمامی انسان‏ها آگاه است، حتّی قبل از خلقت بر آینده آدمی علم کامل دارد، ولی فرجام بهشت یا دوزخ برای انسان از مقوله “شدنی” هاست ؛یعنی باید به دنیا بیاییم تا بهشتی یا جهنمی “بشویم” و ظرف وجود ما با حضور در دنیا و طی مراحل علمی و عملی آن و گذر از فراز و نشیب هایش شکل می گیرد. بنابراین تا به دنیا نیاییم پاداش و کیفر معنا پیدا نمی کند.
🔹حضرت علی(ع) می‌فرماید: «اگر چه خداوند به روحیات بندگانش از خودشان آگاه‌تر است، ولی آنها را امتحان می‌کند تا کارهای خوب و بد (که معیار پاداش و کیفر است) از آنها ظاهر گردد». به این معنا که صفات درونی انسان به تنهایی نمی‌تواند معیاری برای ثواب و عذاب گردد، مگر آن زمانی که بروز وظهور خارجی یافته، در میان اعمال انسان خودنمایی کند. خداوند بندگان را می‌آزماید تا آن چه در درون دارند، در عمل آشکار کنند؛ استعدادها را از قوه به فعل برسانند و مستحق پاداش و کیفر گردند.(1)
🔹 قرآن کریم می‌فرماید: «آیا مردم گمان کردند به صرف این که بگویند: ایمان آوردیم، رها می‌شوند و آزمایش نمی‌شوند؟ به یقین کسانی را که بیش از اینان بودند آزمودیم تا خداوند آنان را که راست گفته‌اند معلوم کند و دروغگویان را نیز معلوم دارد».(2)
👈 در واقع آزمون الهی ، چیزی جز سنت ها و قوانین حاکم بر زندگی انسان ها نیست که نام آن آزمون گذاشته شده است.
📚 پی نوشت:

1. نهج البلاغه، سید رضی، ص ۴۸۳، انتشارات دارالهجره، قم.

2. عنکبوت (۲۹) آیه۲

​

🔰 چرا خدا شیطان را آفریده است؟
✍️ پاسخ:
✅ شیطان یکی از مخلوقات الهی است که دارای قوه اختیار است و می تواند مسیر خویش را انتخاب کند. و دلیل مهمی که می تواند نشان دهد، اصل ذات شیطان خباثت و پلیدی نبوده، این است که او سالیان سال، به گونه ای رفتار کرد که همنشین ملائک بوده است. پس آنچه خدا خلق کرد، ذاتا موجودی پلید نبود. بلکه موجودی بود که می توانست به اراده خود، خوب یا بد باشد. که او راه پلیدی و تمرد از دستورات الهی را برگزید.
🔰اما اگر پرسیده شود که چرا خدا موجودی آفریده که دارای اراده است، جواب این نیز روشن است. اصل وجود اراده، سکوی پرش به کمالات است. موجودی که بدون اراده به سمت خوبی ها می رود، هرگز به کرامت و شرافتی که موجود دیگر با اراده خود خوبی را انتخاب کرده، نمی رسد. با این بیان روشن می شود که اصل خلقت چنین موجوداتی، دارای حسن و نیکی است و هر بدی و زشتی ای که در آنها دیده می شود، امری عارضی و تبعی است.
🔰ولی درک کامل تر از زیبایی خلقت شیطان زمانی حاصل می شود که تاثیر او در کمالات انسانی را ببینیم. مزاحمت ها و مشکل تراشی های شیطان بر سر راه انسان مانند این است که ورزشکاری برای تقویت بازوهای خود به آنها وزنه بسته و سپس با تکان دادن آنها، سبب قوت بازوان خویش شود. قطعا بدون وزنه راحت تر می توان دست را حرکت داد اما بدون وزنه بازوان تقویت نمی شوند.
🔰البته عده ای در این نوع نگاه آنچنان افراط کرده اند که شیطان را سگ دربارن حریم الهی خوانده اند که اجازه ندهد هر بی سر و پایی به درگاه الهی وارد شود. و در این کار شیطان را بنده بزرگ خدا دانسته اند. در حالی که طبق ظاهر آیات قرآن، سرکشی و تمرد شیطان در مقابل خدای متعال بسیار واضح است. که به عنوان نمونه به بخشی از آیات سوره حجر اشاره می کنیم:
🔰«قَالَ يَإِبْلِيسُ مَا لَكَ أَلَّا تَكُونَ مَعَ السَّاجِدِينَ * قالَ لَمْ أَكُنْ لِأَسْجُدَ لِبَشَرٍ خَلَقْتَهُ مِنْ صَلْصالٍ مِنْ حَمَإٍ مَسْنُونٍ * قَالَ فَاخْرُجْ مِنهْا فَإِنَّكَ رَجِيمٌ * وَ إِنَّ عَلَيْكَ اللَّعْنَةَ إِلىَ‏ يَوْمِ الدِّينِ[حجر/۳۲-۳۵] (خداوند) فرمود: «اى ابليس! چرا با سجده كنندگان نيستى؟!» گفت: «من هرگز براى بشرى كه او را از گل خشكيده‏اى كه از گل بدبويى گرفته شده است آفريده‏اى، سجده نخواهم كرد!» فرمود: «از صف آنها [فرشتگان‏] بيرون رو، كه رانده‏شده‏اى (از درگاه ما!). و لعنت (و دورى از رحمت حق) تا روز قيامت بر تو خواهد بود!»
🔰پس باید توجه کرد که اگر چه شیطان در نظام احسن الهی، جایگاه لازمی دارد. و در نگاه کلان وجود او نیکوست، اما در نگاه جزئی، شکی در بدی و خباثت او نیست. همان گونه که مستراح در منزل لازم و مفید است. اما نمی توان مستراح را مکانی خوب جهت خواب و مطالعه و … دانست.

– در سوره ی واقعه گروهی بنام سابقون داریم. آیا این افراد با اصحاب یمین فرق دارند؟
پاسخ – اصحاب یمین کسانی هستند که از سمت ملکوت اعلی نامه ی عموارد وادی اخلاص شده است ) پس مقربون کسانی هستند که نامه ی عمل ندارند. و مراحل محشر را ندارند.
سوال – در دعای کمیل داریم :خداوند شاهد چیزهایی است که بر فرشتگان پوشیده است ولی شما گفتید که ملائک تمام کارهای ما را ثبت می کنند. راهنمایی بفرمایید.
پاسخ - دو فرشته هستند که همه ی اعمال ما و حتی نیات ما را ثبت می کنند. در دعای کمیل حضرت امیر می فرماید که خداوند تو خودت شاهد هستی بر چیزهایی که بر فرشتگان مخفی است. انسان لایه های عمیقی دارد که حتی بعضی از لایه های درونی انسان برخودش هم پنهان است. امروزه به آن ضمیر ناخودآگاه می گویند. امام صادق (ع) می فرماید : خدا هم سِر شما را و هم پنهان تر از سِر شما را می داند. سر شما یعنی چیزی که من می دانم ولی دیگران نمی دانند. پنهان تر از سِر این است که نه تنها دیگران هم نمی دانند بلکه خودم هم نمی دانم. یعنی چیزی در اعماق وجود من هست که فراموش شده است و خودم هم به آن آگاهی ندارم. ملائک از بعضی از این لایه های پنهان خبر ندارند. ذات انسان که ریشه ی اعمال خوب یابد انسان است و گاهی در انسان بروز می کند، مخفی است. این یکی از الطاف الهی است که کسی از ذات انسان خبر پیدا نکند. ستاریت خدا باعث می شود که فرشتگان از ذات ما خبر نداشته باشند