قالَ اللّه ُ تَعالى:«يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوااسْتَعِينُوا بِالصَّبْرِ وَالصَّـلاَةِإِنَّ اللّه َ مَعَ الصَّابِرِينَ » اى كـسانى كه ايمـان آورده ايـد،از صـبر و نـماز كمـك و اسـتعانت بـجوييـد،همـانا خـداونـد بـا صبـر كننـدگان است.عزّت و فلاح كميائى است كه در سايه خودسازى و تربيت روح و تهذيب نفس فراهم مى آيد.كدام سعادت و كدام گوهرى است كه آسان و ارزان بدست آيد؟! دريا دلان صبور، با همّتى والا و توانى بزرگ، با مشكلات دست و پنجه نرم مى كنند و از انبوه سختيها نمى هراسند و قلّه هاى شرف و كرامت را با سلاح صبر و اهرم شكيبائى فتح مى كنند. سلاحشان مقاومت و صبر است و با مجهز بودن به اين سلاح، موانع را پشت سر مى گذارند و جوهر الهى خويش را در غلبه بر دشمنان برون و درون به ظهور مى رسانند. و با شكيبائى در گرفتاريها، مقاومت در برابر سختيها و ايستادگى در مقابل خواسته هاى نفسانى، خود را انسانى وارسته و مُهذّب مى سازند.انبياء الهى و اولياء دين و بزرگان، با صبر و پايدارى و شكيبائى، هم به اهداف بلند خويش رسيدند، و هم درس مقاومت به پويندگان راه حق آموختند و نشان دادند كه صبر فرزند عزم و اراده است و پدر پيروزى و با سازش و سكوت و ذلّت پذيرى هيچ نسبتى ندارد.در اين مجموعه، بیست حديث از گفتـار معصـومين عليهم السلام در باب صبر تقديم شما مى داريم، بـاشد كه چراغ راهمان در مسير زندگى باشد.
نگارنده:محمود شريفى بيست و دوّم ارديبهشت ماه 1385
معناى صبر
1 عَنْ عَلِىٍّ عليه السلام قالَ: اَلصَّبْرُ اَنْ يَحْتَمِلَ الرَّجُلُ ما يَنُوبُهُ، وَ يـَكْظِمُ ما يَغْضِبـُهُ.
امام على عليه السلام فرمود: صبر آن است كه انسان مصيبتى را كه به او مى رسد تحمّل كند و خشم خود را فرو برد.
ريشه صبر
2 عَنْ عَلِىٍّ عليه السلام قالَ: اَصْلُ الصَّبْرِ حُسْنُ الْيَقينِ بِاللّه ِ.
امام على عليه السلام فرمود: ريشـه صــبر، ايمان نيكو و عقيده استوار به خداوند است.
اقسام صبر
3 عَنْ عَلِىٍّ عليه السلام قالَ: اَلصَّبْرُ، اِمّا صَبْرٌ عـَلَى الْمُصِيبـَةِ، أَوْ عـَلَى الطّـاعـَةِ، أَوْ عَنِ الْمَعْصِيَةِ وَهذَا الْقِسْمُ الثّالِثُ أَعْلى دَرَجَةً مِنَ الْقِسْمَينِ الاَْوَّلَيْنِ
از امام على عليه السلام است كه فرمود: صبر يا بر مُصيبت است، يا بر اطاعت خدا، يا در مقابل معصيت است، كه قسم سوّم از دو قسم قبلى با ارزش تر است.
انگيزههاى صبر
4 عَنْ رَسُولِ اللّه ِ صلي الله عليه و آله قالَ: اَلصَّبْرُ عَلى اَرْبَعِ شُعَبٍ: اَلشـَّوْقُ وَ الشـَّفَـقَةُ وَالزَّهادَةُ، وَ التَّرقُّبُ، فَمَنِ اشْتاقَ اِلَى الْجَنَّةِ سَلا عَنِ الشَّـهَواتِ، وَ مَنْ اَشْفَقَ عَنِ النّارِ رَجَعَ عَنِ الْمُحَرَّماتِ، وَ مَنْ زَهِـدَ فِى الدُّنْيا تـَهاوَنَ بِالْمُصيباتِ، وَ مَنِ ارْتَقَبَ الْمَوْتَ سـارَعَ فِى الْخَيْراتِ.
رسول خدا صلي الله عليه و آله فرمود: صبر چهار شعبه دارد: اشتياق، هراس، وارستگى، و انتظار. پس هر كس مشتاق بهشت است بايد از شهوات بيرون برود. و كسى كه از آتش مى ترسد بايد از گناهان برگردد، و كسى كه نسبت به دنيا زهد مى ورزد، بايد گرفتارى را سبك بشمارد، و كسى كه در انتظار مرگ است بايد در كارهاى خوب بشتابد.
جايگاه صبر
5 قالَ اَميرُ الْمُؤْمِنينَ عليه السلام: اَلصَّبْرُ فِى الاُْمُورِ بِمَنْزِلَةِ الرَّأْسِ مِنَ الْجَسَدِ فَاِذا فارَقَ الرَّأْسُ الْجَسَدَ فَسَدَ الْجَسَدُ فَاِذا فارَقَ الصَّبْرُ الاُْمُورَ فَسَدَتِ الاُْمُورُ.
امام على عليه السلام فرمود: صبر در كارها همانند سر در بدن است، همانطور كه وقتى سر از بدن جدا شود، بدن فاسد مى شود، هنـگامى هـم كه صبر از كارها جـدا شود كـارها تبـاه مى شـود.
حكومت صبر
6 قالَ رَسُولُ اللّه ِ صلي الله عليه و آله: عَلَيْكَ بِالْعِلْمِ فَاِنَّ الْعِلْمَ خَليلُ الْمُؤْمِنِ، وَالْحِلْمَ وَزيرُهُ، وَالْعَـقْلَ دَليلُهُ، وَالْعَـمَلَ قَيِّمُهُ، وَالرِّفْـقَ اَبُـوهُ، وَاللِّـينَ اَخُـوهُ، وَالصَّبْرَ اَميرُ جُنُودِهِ.
رسول خدا صلي الله عليه و آله فرمود: بر توباد علم، كه علم دوست مؤمن است، وبردبارى وزير مؤمن است، وخرد راهنماى اوست، وعمل سرپرست او، ومدارا كردن پدر او، وملايمت برادر او، وصبر امير سپاهيان اوست.
صبر دشمن سختيها
7 قالَ عَلِىٌّ عليه السلام: اَقوى عَدُوِّ الشَّدآئِدِ الصَّبْرُ.
امام على عليه السلام فرمود: قويترين دشمن سختيها صبر و شكيبايى درج برابر آنهاست.
صبر، ستونايمان
8 قالَ عَلِىٌّ عليه السلام: اِلْـزَمـُوا الصـَّبْرَ فَاِنَّهُ دِعامَةُ الاِْيْمانِ وَمِلاكُ الاُْمُورِ. امام على عليه السلام فرمود: هميشه همراه صبر و شكيبائى باشيد كه آن ستون ايمان و قوام كارهاست.
صبر، دژِاستوار
9 قالَ عَلِىٌّ عليه السلام: عَلَيْكَ بِالصَّبْرِ، فَاِنَّهُ حِصْنٌ حَصينٌ وَ عِبادَةُ الْمُؤقِنينَ. امام على عليه السلام فرمود: بر تو باد به صبر، كه صبر دژى استوار است، و عبـادت اهـل يقـين بـه شـمار مى رود.
صبر، سلاح مؤمن
10 قالَ رَسُولُ اللّه ِ صلي الله عليه و آله: نِعْمَ سِلاحُ الْمُؤْمِنِ الصَّبْرُ وَ الدُّعآءُ. رسول خدا صلي الله عليه و آله فرمود: چه نيكو سلاحى است صبر و دُعا براى مؤمن.
رابطه صبر وديـن
11 قالَ اَميرُ الْمُؤْمِنينَ عليه السلام: اَيُّهَا النّاسُ عَلَيْكُمْ بِالصَّبْرِ فَاِنَّهُ لاديِنَ لِمَن لا صَبْرَلَهُ.
امام على عليه السلام فرمود: مردم! بر شما باد صبر و شكيبائى، چون كسى كه صــبر نداشـته باشد، دين نخواهـد داشت.
صبر وايمان
12 قالَ رَسُولُ اللّه ِ صلي الله عليه و آله: اَلاْيْمانُ نِصْفانِ، نِصْفٌ فِى الصَّبْرِ وَ نِصْفٌ فِى الشُّكْرِ.
رسول خدا صلي الله عليه و آله فرمود: ايمان دو نيمه دارد، نيمى از آن در صبر است، و نيمى از آن در شُكر نهفته است.
صبر وبهشت
13 عَنْ اَبِى جَعْفَرٍ عليه السلام قالَ: اَلْجَنَّةُ مَحْفُوفَةٌ بِالْمَكارِهِ وَ الصَّبْرِ فَمَنْ صَبَرَ عَلَى الْمَكارِهِ فِى الدُّنْيا دَخَلَ الْجَنَّةَ، وَ جَهَنَّمُ مَحْفُوفَةٌ بِاللَّذّاتِ وَ الشَّهواتِ، فَمَنْ اَعْطى نَفْسَهُ لَذَّتَها وَ شَهْوَتَها دَخَلَ النّـارَ.
امام باقر عليه السلام فرمود: بهشت آميخته به سختيها و صبر و بُردبارى است، پس هر كس در دنيا بر سختى ها شكيبا و صبور باشد، وارد بهشت مى شود، و جهنّم آميخته به شهوات و خوشگذرانيهاست. پس هر كس خواسته ها و شهوات نفس خود را تأمين كند، وارد آتش مى شود.
صبر در گرفتاريها
14 عَنْ عَلِىٍّ عليه السلام قالَ: لايـَذُوقُ الْمَرْءُ مِنْ حَقيقَةِ الاِْيْمـانِ حَتّى يَكُونَ فيه ثـَلاثُ خِصالٍ: اَلْفِقْهُ فِى الدّينِ وَ الصَّبْرُ عَلَى الْمَصائِبِ وَ حُسْنُ التَّقْدِيرِ فِى الْمَعاشَ. ا
مام على عليه السلام فرمود: مرد حقيقت ايمان را نمى چشد تا اينكه داراى سه خـصلت شـود:1 ـ به مسائل دينى آگاهى كامل داشته باشد.2 ـ در گرفتاريها صبور باشد.3 ـ در زندگى حساب و اندازه داشته باشد.
صبر وپيروزى
15 عَنْ عَلِىٍّ عليه السلام قالَ: اَلصَّبْرُ كَفِيلٌ بِالظَّفَرِ.
امام على عليه السلام فرمود: صبر ضامن پيروزى است.صبر وظفر هردو دوستان قديمندبر اثر صبر نوبت ظفر آيد
صبر وفقر
16 قالَ عَلِىٌّ عليه السلام: اَلصَّبْرُ جُنَّةٌ مِنَ الْفاقَةِ.
امام على عليه السلام فرمود: صــبر و بردبـارى سپرى در برابر فقر است.
صبــر، برترین ویژگی اخلاقی
17 عَنْ عَلِىٍّ عليه السلام: اَلصَّبْرُ اَحْسَنُ حُلَلِ الاِْيْمانِ وَاَشْرَفٌ خـَلائِقِ الاِْنْسـانِ.
از امام على عليه السلام است كه فرمود: صــبر، بهترين جـامه هاى ايمـان و از برترين ويژگيهاى اخلاقى انسان است.
صبر، گنج بهشتى
18 قالَ النَّبِىُّ صلي الله عليه و آله: اَلصَّبْرُ كَنْزٌ مِنْ كُنُوزِ الْجَّنَّةِ.
پيامبر خدا صلي الله عليه و آله فرمود: صـبر و شـكيبـائى گنجى از گنجهاى بهشت است.
صبر، صفت انبياء عليهمالسلام
19 قالَ اَميرُ الْمُؤْمِنينَ عليه السلام: اِنَّ الصَّبْرَ وَحُسْنَ الْخُلْقِ وَالْبِرَّ وَالْحِلْمَ مِنْ اَخْلاقِ الاَْنْبِيآءِ.
امام على عليه السلام فرمود: صبر و شكيبائى و اخلاق نيكو و حلم و بُردبارى از اخـلاق پيـامـبران اسـت.
صبر، صفت مؤمن
20 قالَ اَبُو عَبْدِ اللّه ِ عليه السلام: اَلْمُؤْمِنُ صَبُورٌ فِى الشَّدائِدِ، وَقُورٌ فِى الزَّلازِلِ، قَنُـوعٌ بِمـا اُوتِىَ، لايَعْـظِمُ عَلَيْهِ الْمَصـائِبُ…
امام صادق عليه السلام فرمود: مؤمن در سختيها صبور ودر مقابل اضطرابها باوقار است، بدانچه به اوداده شده قانع است، وگرفتاريها نزداوبزرگ نيست.
صبر، بهترينعبادت
21 قالَ اَميرُ الْمُؤْمِنينَ عليه السلام: اَفْضَلُ الْعِبـادَةِ الصَّـبْرُ وَالصَّمْتُ وَاِنْتِظارُ الْفَرَجِ .
امام على عليه السلام فرمود: برترين پرستش خدا صبروشكيبائى، سكوت وانتظارفرج است.
آخرین نظرات